Dış Ticaret İşlemlerinde Kullanılan Invoice Nedir? Ne İşe Yarar? Nasıl Hazırlanır? Örnek invoice (Detaylı Rehber)
- Demir Altan
- 12 May
- 3 dakikada okunur
Güncelleme tarihi: 14 May
Invoice Nedir?
Invoice, Türkçesiyle fatura, dış ticaret işlemlerinde mal veya hizmetin satışı karşılığında düzenlenen, alıcıya borcunu bildiren resmi ve ticari bir belgedir. İthalat ve ihracat işlemlerinde, malların değeri, adedi, birim fiyatı ve ödeme koşulları gibi kritik bilgileri içerir.
Dış Ticarette Invoice Ne İşe Yarar?
Invoice, dış ticaretin belgelendirme ve beyan aşamalarında kilit rol oynar. İşte başlıca kullanım amaçları:
Gümrük işlemleri için resmi belge olarak sunulur. (Vergi, gümrük kıymeti beyanı)
Bankacılık işlemlerinde ödeme talimatı olarak kullanılır.
Alıcı ve satıcı arasındaki mutabakatı belgeler.
Taşıma şirketlerine teslimat ve mal bilgisi sağlar.
Sigorta şirketine mal değerini bildirir.
Muhasebe kayıtlarında gelir-gider takibi yapılmasını sağlar.
Invoice Türleri Nelerdir?
Proforma Invoice (Proforma Fatura) Bir teklif niteliğindedir. Genellikle sipariş öncesi hazırlanır. Hukuki bağlayıcılığı sınırlıdır.
Commercial Invoice (Ticari Fatura) Asıl fatura budur. Mal sevkiyatından sonra düzenlenir ve resmi işlemlerde kullanılır.
Consular Invoice (Konsolosluk Faturası) Bazı ülkeler ister. Konsolosluk onaylıdır ve genellikle ithalat kontrolü için gereklidir.
Customs Invoice (Gümrük Faturası) Gümrük işlemleri için detaylandırılmış özel bir fatura türüdür.
Invoice Türleri ve Örnekleri
Dış ticarette invoice (fatura) sadece alıcıya mal bedelini bildirmekle kalmamaktadır; aynı zamanda gümrük işlemlerinden ödeme süreçlerine kadar birçok kritik işlev üstlenir.
Neden Fatklı Invoice Türleri Kullanılır?
Dış ticaret işlemleri birçok aşamadan oluşur: teklif verme, sipariş, üretim, taşıma, ödeme, gümrükleme... Her bir aşama, farklı belge ihtiyaçlarını beraberinde getirir. İşte bu yüzden tek bir fatura formatı yeterli değildir. Her biri farklı amaçlara hizmet eden çeşitli invoice türleri geliştirilmiştir. Şimdi, dış ticaretin vazgeçilmez belgelerinden olan invoice türlerini tüm detaylarıyla inceleyeceğiz: Proforma Invoice, Commercial Invoice, Consular Invoice ve Customs Invoice.
1. Proforma Invoice (Proforma Fatura)
Proforma Invoice Nedir?
Proforma Invoice, satış öncesi düzenlenen bir teklif faturasıdır. İhracatçı tarafından, ithalatçıya fiyat, ürün detayları ve teslim koşullarını içeren resmi olmayan bir belge olarak sunulur.
Ne İşe Yarar?
Sipariş öncesi karşılıklı mutabakat sağlar
Alıcı ülkesinde ithalat izni almak için kullanılır
Akreditif açılması veya döviz transferi için bankaya sunulur
Dikkat Edilmesi Gerekenler
“Proforma Invoice” ibaresi mutlaka yer almalıdır
Geçerlilik tarihi belirtilmelidir! (Bu en sık yapılan hatalardan oluyor, vermiş olduğunuz fiyat teklifinin mutlaka bir süresi olmalı ki maddi bir zararla karşılaşmayın.)
Satıcı ve alıcı bilgileri eksiksiz olmalıdır
Kaşe ve imza bilgileriniz yer almalıdır. (Örnek dökümanda kaşe imza bulunmamaktadır. Proforma invoice açık fatura özelliği taşıdığından, sağ üst köşeye kaşe imza vurulması gerekmektedir)
Örnek proforma faturayı (Proforma invoice) aşağıdaki linkten indirip ihtiyacınıza göre düzenleyip kullanabilirsiniz.
2. Commercial Invoice (Ticari Fatura)
Commercial Invoice Nedir?
Commercial Invoice, ürün sevkiyatından sonra düzenlenen ve resmi işlemlerde kullanılan asıl faturadır. Gümrük, bankacılık ve muhasebe işlemlerinde temel referans belgedir.
Ne İşe Yarar?
Gümrük kıymetinin tespitinde kullanılır
Vergi hesaplamalarında referans alınır
Alıcının ödeme işlemlerini başlatmasını sağlar
Sigorta şirketine mal değeri bildirilir
Mutlaka kaşe imzanız yer almalıdır (Ticari bir anlaşmazlıkta sorun yaşamamanız adına; eğer ödemenizi aldıysanız sağ alt köşeye, ödemenizi daha sonra alacaksınız sağ üst köşeye kaşe imza yapmanız gerekmektedir.)
Örnek uluslararası ticari faturayı (Commercial invoice) aşağıdaki linkten indirip ihtiyacınıza göre düzenleyip kullanabilirsiniz.
3. Consular Invoice (Konsolosluk Faturası)
Consular Invoice Nedir?
Bazı ülkeler, ithalat işlemlerinde yerel konsolosluklarının onayladığı faturaları zorunlu kılar. İşte bu belgeye Consular Invoice denir.
Hangi Durumlarda Gereklidir?
Özellikle Latin Amerika, Afrika ve Orta Doğu ülkeleri talep eder
İthalatın kontrolü ve şeffaflığın sağlanması için kullanılır
Konsolosluk tarafından onaylı (damgalı/imzalı) olmalıdır
Mutlaka kaşe imzanız yer almalıdır (Ticari bir anlaşmazlıkta sorun yaşamamanız adına; eğer ödemenizi aldıysanız sağ alt köşeye, ödemenizi daha sonra alacaksınız sağ üst köşeye kaşe imza yapmanız gerekmektedir.)
Örnek Konsolosluk faturasını (Consular invoice) aşağıdaki linkten indirip ihtiyacınıza göre düzenleyip kullanabilirsiniz.
4. Customs Invoice (Gümrük Faturası)
Customs Invoice Nedir?
Customs Invoice, bazı ülkelerde gümrük işlemleri sırasında talep edilen özel fatura türüdür. Özellikle ABD, Kanada ve bazı Asya ülkeleri bu belgeyi zorunlu kılar.
İçeriğinde Neler Olur?
Ürün detayları
GTIP (HS Code)
Ambalaj bilgisi
Menşe ülkesi ve üretim yeri
Taşıma ve teslim koşulları
Mutlaka kaşe imzanız yer almalıdır (Ticari bir anlaşmazlıkta sorun yaşamamanız adına; eğer ödemenizi aldıysanız sağ alt köşeye, ödemenizi daha sonra alacaksınız sağ üst köşeye kaşe imza yapmanız gerekmektedir.)
Örnek gümrük faturasını (Customs invoice) aşağıdaki linkten indirip ihtiyacınıza göre düzenleyip kullanabilirsiniz.
Invoice Türlerinin Karşılaştırması
Invoice Türü | Kullanım Zamanı | Hukuki Geçerlilik | Temel Amaç |
Proforma Invoice | Sipariş öncesi | Sınırlı | Teklif ve onay alma |
Commercial Invoice | Sevkiyat sonrası | Yüksek | Resmi fatura, ödeme ve gümrük |
Consular Invoice | Sevkiyat öncesi | Orta-Yüksek | Konsolosluk denetimi ve onayı |
Customs Invoice | Gümrük işlem aşamasında | Yüksek | Vergi ve kıymet hesaplama |
Sık Sorulan Sorular (S.S.S.)
✅ Proforma Invoice ile Commercial Invoice Arasındaki Fark Nedir?
Proforma bir tekliftir; commercial resmi ve bağlayıcı faturadır.
✅ Her ülke Consular Invoice ister mi?
Hayır. Sadece belirli ülkeler (örneğin Mısır, Arjantin) zorunlu kılar.
✅ Customs Invoice her zaman gerekli mi?
Hayır. Bu belge yalnızca belirli ülkelerce istenir.
Dış Ticarette Invoice Hazırlarken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kesinlikle hatalı bilgi ciddi gümrük problemlerine yol açar.
Para birimi ve teslim şekli tutarlı olmalı.
GTIP (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu) mutlaka belirtilmeli.
Belgede imza ve kaşe eksik olmamalı.
Dil tercihi genellikle İngilizce olmalıdır (uluslararası ticaret için).
Comments